Nguyên nhân, các triệu chứng, hướng dẫn điều trị khi thiếu vitamin B - Ausmart.vn
Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị khi thiếu vitamin B
Vitamin B đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì hoạt động của hệ thần kinh, chuyển hóa năng lượng và duy trì làn da khỏe mạnh, đảm bảo các tế bào của cơ thể hoạt động bình thường. Khi cơ thể thiếu hụt vitamin B, bạn có thể gặp phải nhiều vấn đề gây ảnh hưởng tới sức khoẻ cũng như hoạt động hàng ngày. Vậy nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu vitamin B là gì? Làm thế nào để nhận biết và điều trị kịp thời? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu thông qua bài viết này nhé.
Các nguyên nhân dẫn tới thiếu vitamin B
Vai trò của vitamin B rất quan trọng đối với cơ thể. Không những đảm bảo hoạt động của các tế bào trong cơ thể, vitamin B còn giúp duy trì hoạt động của hệ thần kinh, giúp chuyển hoá năng lượng và còn giúp làm đẹp món, tóc, da.
Viẹc thiếu hụt vitamin B sẽ gây ảnh hưởng đến cơ thể. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng cơ thể thiếu vitamin B
Chế độ ăn uống không đầy đủ
Cơ thể bạn không thể tự sản xuất vitamin B mà phải tiếp nhận từ bên ngoài, thông qua thực phẩm hoặc các chất bổ sung. Một chế độ ăn uống cân bằng, cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng sẽ giúp cơ thể duy trì mức vitamin B cần thiết, từ đó ngăn ngừa các triệu chứng thiếu hụt.
Tuy nhiên, trong thực tế, không phải ai cũng ăn uống đầy đủ các loại thực phẩm cần thiết để đảm bảo cung cấp đủ vitamin B.
Một số lý do có thể dẫn đến tình trạng thiếu vitamin B, ví dụ như chế độ ăn thuần chay hoặc ăn chay. Những người theo chế độ này có thể thiếu vitamin B12, vì loại vitamin này chủ yếu có trong các thực phẩm từ động vật và sản phẩm từ sữa.
Hơn nữa, việc chế biến và bảo quản thực phẩm không đúng cách cũng có thể làm giảm lượng vitamin B trong thực phẩm, khiến cơ thể không hấp thụ đủ lượng dưỡng chất này.
Uống quá nhiều rượu
Rượu có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đối với sức khỏe, và một trong những ảnh hưởng đáng chú ý là làm tăng tốc độ đào thải vitamin B khỏi cơ thể.
Khi bạn tiêu thụ rượu, thận sẽ phải làm việc nhiều hơn để loại bỏ chất độc. Điều này cũng khiến cho cơ thể không có đủ thời gian để sử dụng và tận dụng các vitamin B, từ đó dẫn đến tình trạng thiếu hụt.
Vì vậy, nếu bạn uống rượu thường xuyên, hãy chú ý bổ sung thêm vitamin B để tránh các vấn đề sức khỏe liên quan đến sự thiếu hụt này.
Ảnh hưởng từ một số loại thuốc
Một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ thiếu hụt vitamin B, gây ảnh hưởng đến sức khỏe nếu không được bổ sung kịp thời. Dưới đây là một số loại thuốc có thể dẫn đến tình trạng thiếu vitamin B:
- Thiếu vitamin B6: Các thuốc chống co giật, isoniazid (dùng trong điều trị lao), hydralazine (dùng để điều trị huyết áp cao), corticosteroid, và penicillamine (dùng trong điều trị viêm khớp dạng thấp) có thể làm giảm mức vitamin B6 trong cơ thể.
- Thiếu vitamin B9 (folate): Phenytoin (thuốc chống động kinh), trimethoprim-sulfamethoxazole (thuốc kháng sinh), methotrexate (thuốc điều trị ung thư và bệnh tự miễn), và sulfasalazine (thuốc điều trị viêm loét đại tràng) có thể làm tăng nguy cơ thiếu hụt vitamin B9.
- Thiếu vitamin B12: Một số thuốc như metformin (thuốc điều trị tiểu đường), thuốc ức chế bơm proton (PPI) và thuốc kháng axit (dùng để điều trị trào ngược dạ dày thực quản), kháng sinh dài hạn, và thuốc chống trầm cảm có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ vitamin B12, làm tăng nguy cơ thiếu vitamin này.
Nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào trong danh sách trên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hoặc bổ sung vitamin B phù hợp, giúp duy trì sức khỏe tốt nhất.
Cơ thể có tình trạng kém hấp thu
Thông thường, vitamin B được hấp thu ở ruột và đi vào máu, từ đó phân phối đến các cơ quan trong cơ thể để thực hiện các nhiệm vụ cần thiết. Tuy nhiên, nếu ruột không thể hấp thụ vitamin B do một số vấn đề sức khỏe, vitamin B sẽ không thể vào vòng tuần hoàn máu và cơ thể bạn sẽ thiếu hụt các dưỡng chất quan trọng này.
Một số tình trạng sức khỏe như bệnh Crohn, bệnh Celiac, bệnh viêm loét đại tràng, hay các bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa có thể làm gián đoạn quá trình hấp thu vitamin B. Khi đó, vitamin B không thể được hấp thụ vào máu, khiến cơ thể bị thiếu hụt và có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Ngoài ra, những người mắc bệnh ung thư, bệnh tuyến giáp, những người vừa phẫu thuật, mắc HIV, đang chạy thận nhân tạo, bị tiêu chảy kéo dài, hoặc phẫu thuật cắt bỏ dạ dày cũng có nguy cơ cao thiếu vitamin B. Những tình trạng này ảnh hưởng đến khả năng hấp thu và sử dụng vitamin B, từ đó dẫn đến tình trạng thiếu hụt vitamin nhóm B trong cơ thể, gây hại cho sức khỏe tổng thể.
Vì vậy, nếu bạn gặp phải các vấn đề sức khỏe trên, hãy theo dõi sức khỏe định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung vitamin B kịp thời, giúp bảo vệ cơ thể khỏi những hậu quả không mong muốn do thiếu hụt vitamin B.
Trong một số giai đoạn đặc biệt, nhu cầu vitamin B của cơ thể sẽ tăng
Ở các giai đoạn nhất định trong đời như tuổi dậy thì, mang thai, cho con bú, hay người lớn tuổi, cơ thể sẽ có nhu cầu vitamin B cao hơn để hỗ trợ các chức năng sinh lý đặc biệt.
Đây là những giai đoạn quan trọng, khi cơ thể cần vitamin B để phát triển, duy trì sức khỏe và chức năng của hệ thần kinh, chuyển hóa năng lượng, cũng như sản xuất tế bào máu.
Các triệu chứng khi cơ thể thiếu vitamin B
Các loại vitamin B có trong cơ thể gồm: thiamine (vitamin B1), riboflavin (vitamin B2), niacin (vitamin B3), axit pantothenic (vitamin B5), pyridoxine (vitamin B6), biotin (vitamin B7), folate (vitamin B9, còn được gọi là axit folic), và cobalamin (Vitamin B12). Các triệu chứng của sự thiếu hụt vitamin B khác nhau tùy thuộc vào loại vitamin B mà bạn đang thiếu.
Các triệu chứng này có thể bao gồm mệt mỏi, lú lẫn, thiếu máu, hệ thống miễn dịch bị tổn hại và có thể xảy ra phát ban trên da.
Dưới đây là một số triệu chứng cụ thể khi thiếu một số loại vitamin nhóm B
Khi cơ thể thiếu vitamin B12, nó có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh và hệ tuần hoàn. Những dấu hiệu thiếu vitamin B12 bạn có thể gặp phải bao gồm: cảm giác tê hoặc ngứa ran ở tay và chân, mệt mỏi kéo dài, lở miệng, đau miệng hoặc lưỡi, chóng mặt, da trở nên nhợt nhạt, và cảm giác cáu kỉnh.
Vitamin B6 đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa thức ăn thành năng lượng và giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng bằng cách hỗ trợ hệ miễn dịch. Khi thiếu vitamin B6, bạn có thể gặp phải các dấu hiệu như cảm giác phiền muộn, lú lẫn, dễ bị nhiễm trùng, buồn nôn, thiếu máu, hoặc xuất hiện phát ban và viêm da.
Vitamin B1 rất tốt cho hệ thần kinh, vitamin B2 giúp duy trì thị lực khỏe mạnh. Khi cơ thể thiếu hai loại vitamin này, bạn có thể gặp phải các triệu chứng như lú lẫn và nứt da ở hai bên miệng.
Vitamin B3, hay còn gọi là niacin, giúp cơ thể chuyển hóa thức ăn thành năng lượng, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và tạo cảm giác thèm ăn. Vitamin B3 cũng rất quan trọng đối với sự phát triển của tế bào. Khi thiếu vitamin B3, bạn có thể gặp phải các vấn đề về tiêu hóa như buồn nôn và đau quặn bụng. Nếu thiếu hụt nghiêm trọng, tình trạng này có thể dẫn đến các rối loạn tâm thần và gây ra bệnh pellagra, với các triệu chứng như: rối loạn tiêu hóa, tổn thương da, da thô ráp chuyển sang màu đỏ hoặc nâu khi tiếp xúc với ánh nắng, lưỡi đỏ, mệt mỏi, và trong trường hợp nặng hơn, có thể dẫn đến liệt, giảm thân nhiệt và trầm cảm.
Vitamin B9, hay còn gọi là axit folic, rất quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của tế bào hồng cầu. Đặc biệt, đối với phụ nữ mang thai, axit folic giúp giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Tuy nhiên, thiếu hụt vitamin B9 khá phổ biến và có thể dẫn đến các triệu chứng như thiếu máu, mệt mỏi, khó tập trung, đau đầu, tim đập nhanh, khó thở và xuất hiện vết loét trong miệng. Đặc biệt, đối với phụ nữ mang thai, thiếu axit folic có thể gây dị tật ống thần kinh ở thai nhi, chẳng hạn như tật nứt đốt sống.
Vitamin B5, còn gọi là axit pantothenic, là một thành phần quan trọng của coenzyme A, giúp cơ thể chuyển hóa năng lượng từ thức ăn. Mặc dù thiếu vitamin B5 hiếm khi xảy ra, nhưng khi thiếu, bạn có thể gặp phải các triệu chứng khó chịu như mệt mỏi, bồn chồn, khó chịu, thậm chí là trầm cảm. Ngoài ra, thiếu vitamin B5 còn có thể gây ra rối loạn thần kinh như dị cảm, chuột rút, nóng rát hoặc tê chân tay, hạ đường huyết, và suy giảm hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như cảm cúm, viêm họng.
Vitamin B7, hay còn được gọi là biotin, đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất, đặc biệt là sự phát triển của da, tóc và móng. Khi cơ thể thiếu biotin, bạn có thể gặp phải các triệu chứng trên da như da khô, thiếu sức sống, và mụn xuất hiện nhiều hơn. Trong những trường hợp nghiêm trọng, thiếu biotin có thể gây khô môi, nứt nẻ môi, hoặc phát ban đỏ đóng vảy ở vùng mũi và miệng. Hơn nữa, hệ thần kinh không được hỗ trợ đầy đủ có thể dẫn đến mệt mỏi, cảm giác ủ rũ, buồn chán, thậm chí là trầm cảm.
Các cách điều trị và phòng ngừa thiếu vitamin B
Việc điều trị thiếu vitamin nhóm B sẽ tùy thuộc vào mức độ thiếu hụt và các triệu chứng mà bạn gặp phải.
Nếu thiếu vitamin B ở mức độ nhẹ, bác sĩ có thể khuyên bạn tăng cường ăn các thực phẩm giàu vitamin B.
Vậy vitamin B có trong thực phẩm nào? Theo các nghiên cứ, các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin nhóm B như các loại thịt, trứng, sữa, ngũ cốc và các loại hạt.
Ngoài ra, vitamin nhóm B còn có trong trái cây, các loại rau xanh, cá, gan, động vật có vỏ như hàu, nghêu.
Trong trường hợp thiếu hụt nghiêm trọng hoặc có triệu chứng rõ rệt, bác sĩ có thể đề xuất bổ sung vitamin B qua đường uống bằng các thực phẩm chức năng hoặc viên uống vitamin B để nhanh chóng phục hồi mức vitamin cần thiết cho cơ thể.
Việc bổ sung kịp thời vitamin B giúp cơ thể tránh được các triệu chứng nguy hiểm do thiếu chất gây nên.
Tuy nhiên, khi sử dụng viên uống vitamin B cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn liều lượng phù hợp.
Trên thị trường hiện đang có rất nhiều loại thực phẩm chức năng bổ sung vitamin B, vậy vitamin B tổng hợp loại nào tốt. Sau đây sản phẩm bổ sung vitamin B tôngr hợp được ưu chuộng tại thị trường Úc mà các bạn có thể tham khảo:
>>> Link sản phẩm tham khảo: Viên uống Vitamin B tổng hợp Blackmores Mega B Complex
Hy vọng qua bài viết trên các bạn đã có thể hiểu được nguyên nhân, các triệu chứng và cách điều trị khi cơ thể thiếu vitamin B. Nếu có bất kỳ thắc mắc gì, các bạn hãy liên hệ Ausmart để được hỗ trợ nhé.
